ถึงเวลาไทยและเวียดนามผงาดในฐานะฐาน PCB ระดับโลก

ในอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์โลก ซึ่งประเทศมหาอำนาจด้านเทคโนโลยีกำลังแข่งกันมุ่งหน้าสู่การพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ (AI) อย่างเข้มข้น ประเทศไทยก็ได้รับความสนใจจากนักลงทุนต่างชาติที่เบนเข็มออกจากจีนด้วยนโยบายกดดันจากสหรัฐอเมริกา ในการเป็นศูนย์กลางการผลิต “แผงวงจรพิมพ์” หรือ Printed Circuit Board (PCB) ระดับโลก

สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (บีโอไอ) เปิดเผยว่า ตั้งแต่เดือนมกราคม 2566 – กันยายน 2567 มีจำนวนการลงทุนในอุตสาหกรรม PCB ไทยร่วม 95 โครงการ มูลค่าเงินลงทุนรวม 162,000 ล้านบาท โดยมีทั้งการลงทุนจากกลุ่มผู้ผลิตเดิมที่มีฐานในไทยอยู่แล้วเช่น Mektec (ญี่ปุ่น) Fujikura (ญี่ปุ่น) Hansol (เกาหลี) Delta Electronics (ไต้หวัน) Cal-comp Electronics (ไต้หวัน) KCE (ไทย) และมีผู้ผลิต PCB รายใหม่ตัดสินใจเข้ามาลงทุนตั้งฐานการผลิตใหม่ในไทย โดยเฉพาะจากจีนและไต้หวัน เช่น กลุ่ม ZDT, Unimicron, Compeq, WUS, Gold Circuit, Chin Poon, Dynamic Electronics, Unitech, Multi-Fineline และ Well Tek 

ขณะเดียวกัน NIKKEI ASIA ได้รายงานว่า บริษัท Victory Giant Technology (VGT) ผู้ผลิต PCB รายใหญ่ของจีนซึ่งเป็นซัพพลายเออร์สำคัญของชิป Nvidia กำลังเร่งติดตั้งอุปกรณ์ใหม่ในโรงงานแห่งที่สองในไทยที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยศูนย์ยุทธศาสตร์นานาชาติด้านอุตสาหกรรม วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีของไต้หวัน (Industry, Science and Technology International Strategy Center) ประเมินว่ามูลค่าการผลิต PCB ในประเทศไทยจะเติบโตจาก 3,500 ล้านดอลลาร์ในปี 2024 เป็น 5,620 ล้านดอลลาร์ภายในปี 2030 ซึ่งคิดเป็นอัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปี (CAGR) 7.6% และสูงกว่าค่าเฉลี่ยของโลก

ทั้งนี้ ศูนย์วิจัยกสิกรไทยชี้ว่าการย้ายฐานผลิตได้ช่วยยกระดับอุตสาหกรรม PCB ไทยสู่เทคโนโลยีขั้นสูง โครงการลงทุนส่วนใหญ่ในช่วงแรกจะเน้นไปที่ Multi-layer PCB หรือ PCB แบบหลายชั้นสำหรับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สมรรถนะสูง เช่น รถยนต์ไฟฟ้า ทว่าตั้งแต่ปี 2023 เป็นต้นมา ไทยเริ่มมีโครงการลงทุนใน High Density Interconnection (HDI) PCB ซึ่งเป็นแผงวงจรความหนาแน่นสูงสำหรับอุปกรณ์ขนาดเล็ก เช่น สมาร์ทโฟนและดาวเทียม

นอกจากนี่จะเป็นโอกาสของผู้ผลิตในซัพพลายเชนของ PCB แล้ว ก็ยังมีความท้าทายที่ศูนย์วิจัยกสิกรไทยระบุ ได้แก่การขาดนโนบายภาครัฐรองรับด้านปัญหาสิ่งแวดล้อมที่อาจตามมา ความไม่แน่นอนของนโยบายสงครามการค้าของสหรัฐฯ และการพิจารณาลงทุนในอนาคตของบริษัทที่ได้เข้ามาตั้งในประเทศไทยแล้ว

ประเทศอื่นในภูมิภาคอาเซียนที่ได้รับความสนใจในการเป็นฐานผลิต PCB นอกจากไทยก็คือเวียดนาม โดยรายงาน Vietnam PCB Market In-Depth Research and Analysis Report ปี 2021-2025 ระบุว่าในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ผู้ผลิต PCB รายใหญ่ของญี่ปุ่น เช่น Nitto Denko, Sumitomo Bakelite, Fujitsu, Meiko, Maruwa และ Fujikura ได้ทยอยเข้าลงทุนในโรงงานในเวียดนาม และนโยบายสงครามการค่ระหว่างสหรัฐอเมริกาและจีนก็ส่งผลให้ผู้ผลิต PCB หลายรายจากจีนและสหรัฐอเมริกา เช่น Nokia, Intel, Foxconn, LG และ Samsung ได้เข้ามาตั้งโรงงานผลิตในเวียดนามเพื่อลดภาษีส่งออกเช่นกัน

สถิติเหล่านี้บ่งชี้ถึงโอกาสของประเทศไทยและเวียดนามที่จะก้าวขึ้นเป็นฐานการผลิต PCB ที่สำคัญของภูมิภาคและของโลก ซึ่งหมายถึงโอกาสที่ยังเปิดกว้างรอผู้เล่นในอุตสาหกรรมเข้ามาไขว่คว้าโอกาส อย่าพลาดข่าวสารในวงการเช่นนี้ รวมถึงเทรนด์อิเล็กทรอนิกส์อื่นๆ จาก NEPCON Blog และเชื่อมต่อกับพันธมิตรร่วมวงการ ตลอดจนเทคโนโลยีและเครื่องจักรเพื่อเสริมประสิทธิภาพงานผลิตอิเล็กทรอนิกส์ ที่งานเนปคอน ไทยแลนด์ 2026 - มหกรรมการผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์อันดับ 1 ของอาเซียน ระหว่างวันที่ 17-20 มิถุนายน 2569 ที่ไบเทค บางนา